Ontdek de essentiële schakel in je fiets: de crankset. Van de basisprincipes tot geavanceerde keuzes, ons blog neemt je mee door alles wat je moet weten over cranksets. Of je nu een enthousiaste fietser bent op zoek naar prestatieverbeteringen of een beginner die meer wil begrijpen over fietscomponenten, we hebben je gedekt. Van de verschillende types tot het vervangen ervan, leer hoe je de juiste keuzes maakt voor een soepelere en efficiëntere rit.
WAT IS EEN CRANKSET?
De crankset van een fiets vormt de verbinding tussen de trapas, de pedalen en de tandwielen. Meestal bestaat de crankset uit twee delen, links en rechts, die verbonden zijn door de trapas. Bij sommige modellen maakt de trapas deel uit van de cranks, wat gewicht bespaart en de stijfheid bevordert. Cranksets kunnen ruwweg worden onderverdeeld in drie categorieën: single, dubbel en triple, afhankelijk van het aantal versnellingen.
Single crank
De single crank is een relatief nieuw fenomeen dat de afgelopen jaren flink terrein heeft gewonnen bij mountainbikes, gravelbikes en cyclocross fietsen. Een enkel kettingblad biedt diverse voordelen:
- Ondanks het enkele kettingblad behoud je vaak hetzelfde bereik als bij een dubbel. Met de huidige uitgebreide cassettes op mountainbikes en gravelbikes hoef je je geen zorgen te maken over tekort aan lichte versnellingen.
- Een enkel kettingblad is lichter, je hebt natuurlijk een blad minder en hebt geen voorderailleur of linker shifter nodig.
- Schakelen met één hand. Met alleen achterste versnellingen hoef je slechts aan één zijde te schakelen, waardoor jij je volledig kunt concentreren op het parcours.
Dubbel crank
Een dubbel crankstel wordt voornamelijk gebruikt op racefietsen, gravelbikes en mountainbikes. Het voordeel van een dubbel ten opzichte van een single is het grotere aantal versnellingen. Op de weg is een constante cadans (aantal omwentelingen per minuut) van groot belang. Hoewel het bereik van een 1x setup vergelijkbaar is, zijn de tussenstappen kleiner bij een dubbel. Hierdoor kun je de ideale versnelling kiezen voor elke snelheid.
Triple crank
Triple crankstellen zie je tegenwoordig vooral op tour- en trekking fietsen, waarbij het doel is om in elke situatie over de juiste versnelling te beschikken. Het voordeel van een triple is het enorme bereik met relatief kleine sprongen tussen de versnellingen. Hiermee kun je met een bepakte fiets elke gewenste berg beklimmen.
WAAR MOET IK OP LETTEN BIJ HET KOPEN VAN EEN NIEUW CRANKSTEL?
Het belangrijkste is dat het crankstel compatibel is met de rest van je fiets. Het moet dus de juiste aantal versnellingen hebben en passen op jouw trapas. Als je fiets een holle trapas heeft, dan zit de as vast aan het crankstel. De as kan verschillen in diameter en lengte, met veelvoorkomende standaarden zoals 24 mm (Shimano), 29 mm (Sram) of 30 mm.
Als de trapas niet aan het crankstel vastzit, maar aan de trapaslagers, is het meestal een vierkante as.
Cranklengte
Crankstellen zijn verkrijgbaar in verschillende lengtes, meestal variërend tussen 165 mm en 175 mm. De juiste lengte is afhankelijk van je binnenbeenlengte en het type fiets. Een langere crank vergroot de hefboom, waardoor je minder kracht hoeft te zetten op de pedalen. Tegenwoordig worden ook steeds vaker kortere cranks gebruikt. Een kortere crank vergroot de heuphoek, waardoor je je zadel hoger kunt zetten en een meer aerodynamische positie kunt aannemen. Bovendien vermijd je met kortere cranks gemakkelijker de grond, waardoor je meer kan trappen in de bochten. Dit verklaart waarom op mountainbikes vaak kortere cranks worden gemonteerd.
HOE VERVANG IK MIJN CRANKSTEL?
Als de trapas deel uitmaakt van het crankstel, heb je meestal geen speciaal gereedschap nodig. Bij Sram draai je de crankbout (8 mm inbusbout) los, waarna het crankstel vanzelf loskomt. Bij Shimano draai je de twee 5 mm inbusbout los en verwijder je de plastic crankbout met het juiste gereedschap. Daarna kun je het crankstel met enkele zachte tikken verwijderen.
Als je crankstel is bevestigd aan een vaste trapas, zoals bij een vierkante as of een Bosch middenmotor, dan heb je een cranktrekker nodig. Je draait de crankbout los, schroeft de cranktrekker in de crank en draait deze vervolgens aan om de crank van de as te duwen.
Het monteren van de crankset is meestal eenvoudig. Voor cranksets die aan de trapas zijn bevestigd, draai je gewoon de crankbout aan. Hetzelfde geldt voor Sram cranks. Voor Shimano cranksets draai je eerst de crankbout handvast aan met het speciale gereedschap en draai je vervolgens de twee inbusbouten vast.
Ben je op zoek naar wat nieuwe cranks? Bekijk dan ons assortiment cranksets. Als je er niet uitkomt, staan onze fietsexperts voor je klaar om je te adviseren en al je vragen te beantwoorden!